Recensie Gent Zaz

Woensdag 15 juli werd Gent Jazz even Gent Zaz. Inderdaad, die woordspeling konden we echt niet laten liggen. De Franse artieste – nog steeds maar 35 lentes jong en daarmee een leeftijdsgenote - die als Isabelle Geffroy door het dagelijkse leven gaat, heeft sinds eind vorig jaar haar derde studioalbum uit “Paris”, een gezongen liefdesbrief vol klassiekers aan de hoofdstad van Frankrijk waar ze meer dan acht jaar geleden naartoe verhuisde. Wie houdt van een nostalgische trip, een sfeer van cabaret waar ze uit komt, gemengd met Franse chanson, swing, big band en jazz, komt volop aan zijn trekken bij de artieste met behoorlijk doorrookte hese stem. Andere critici vinden dan weer dat ze zowat alle clichés uit de kast haalt. Feit is dat ze wel wist te scoren met het album: in de Vlaamse charts piekte het tot de achtste plek wat lang geen evidentie is voor een Franstalig album bij ons. Van haar eerste twee albums Zaz (2010) en Recto Verso (2013) gingen er 3 miljoen exemplaren over de toonbank wereldwijd.

Met  onder andere een ‘Victoire de la Musique’ in Frankrijk en een Europese ‘Border Breaker Award’ op zak, heeft ze (inter)nationale erkenning weten te scoren. Ook collega’s zijn lovend. Zo liet Aznavour – toch niet van de minsten - optekenen dat Zaz zo ver mogelijk zal gaan dan ze kan, en zelfs verder dan dat. Een stelling die steek hield als je deze “zotte doos” meer dan een uur en half het beste van zichzelf zag geven. Zaz zingt met Aznavour ook zijn “J’aime Paris au mois de mai” op de plaat terwijl Quincy Jones achter enkele producties stond.

Gent verleiden. Hoe doe je dat? Door Ghent Youth Jazz Orchestra – die welgeteld één keer konden repeteren met haar 15-koppige band - mee op het podium te vragen tijdens de grote finale van haar optreden. Zeker, Zaz klonk niet altijd even toonvast. Bij opener “Sous le ciel de Paris” leek ze nog onder de indruk van het festival met hoog m’as tu vu-gehalte. Maar ook aan haar eigen ode aan Parijs – tijdens “Dans mon Paris” – zat ze wel eens onder de toon. Ver van alle clichés, is die laatste song vooral een liefdesverklaring aan de culturele mix van de lichtstad. Voor de gelegenheid had Zaz ook enkele woordjes Nederlands geleerd “Goeieavond dames en heren” en een vaak fel uitgeroepen “Dank u” maar ze bediende zich vooral van haar moedertaal tijdens de bindteksten. Zaz staat voor vrijheid, voor vrije keuze. “Tegenwoordig is het bon ton om een ander te zeggen wat die moet doen en niet doen. Ook hoe die zich moet kleden en zo. Ik trek me daar niets van aan” klinkt het vastbesloten. Wat kledingwissels betreft, hield Zaz het bij een minimum: twee stuks. Ze kwam op in een zwart jurkje met bloemetjes gecombineerd met lage botjes, om vervolgens met een kanariegeel kort kleedje op de proppen te komen. Afsluiten deed ze in een zwarte cocktailjurk met glitters en open rug die zeer diep tot bijna aan de poep uitgesneden was.   

“La légende des colibris” duidt ze dan weer door te vertellen over een bos dat in brand staat terwijl en kolibri brandweer speelt door telkens wat water te gaan halen en op de bosbrand uit de spuwen. “Ik weet dat ik op de zenuwen werk (van de andere dieren). Maar ik doe tenminste mijn deel.” klinkt het geëngageerd uit haar mond. Dat Zaz een geëngageerde vogel is, zal op het einde van haar concert blijken wanneer ze even speecht – weliswaar met spiekbrief in de hand – en het heeft over de goede zaak. Vraag ons niet wie of waar ze aandacht aan vroeg, want zowat 90 procent in de tent had daar net als wij geen boodschap aan.

Zaz was verder erg goed bij stem, heerlijk hees waardoor sommige noten er schurend door kwamen. Maar net die karakteristieke stem die moeiteloos doet denken aan clubs en rokerige cafés heeft iets.  Zaz scatte trouwens dat het een lieve lust was, tijdens “Paris sera toujours Paris”, “A Paris” en “I love Paris” bijvoorbeeld. Maar ook in een nummer als “Oublies Loulou” deed ze ons met verstomming slaan hoe snel ze wel haar lyrics kon zingen. Het was vooral de guitigheid, het spelplezier waarmee de Parisienne op het Gentse podium stond dat ons opviel. Tijdens “Paris sera toujours Paris” duwt ze met haar achterwerk haar trompettist plagerig omver, tijdens “Paris s’ éveille” doet ze een poging om in het uitschuifbare gedeelte van de trombone te bijten,  bij “Les Passants” heeft ze het zo naar haar zin dat ze haar tandvlees bloot lacht. Helemaal te gek wordt het wanneer ze in cocktailjurk als een echte luchtgitarist op de knieën gaat, met de rug vervolgens tegen de grond gaat terwijl haar gitarist recht tegenover haar hetzelfde doet. Ook mooi om te vermelden is dat wanneer ze het geluid van een trompet nadoet – tijdens verschillende songs – dat haar vingers op de micro mee bewegen alsof die imaginaire kleppen aan het indrukken zijn. Aan theater geen gebrek dus – al wist het publiek niet meteen wat te denken van de twee (gespeelde) onderbrekingen door de gitarist op elektrische gitaar tijdens “I love Paris”.

Qua arrangementen viel er weinig af te dingen op wat haar band en later ook Ghent Youth Jazz Orchestra toevoegde.  Het kantelmoment waarbij het publiek helemaal overstag ging, was ongetwijfeld “Comme ci comme ça” (uit Recto Verso) begeleid door piano, contrabas en drums. Daarin zingt ze “Je suis comme ci et ça me va. Vous ne me changerez pas”. Zonder compromissen moet je Zaz nemen zoals ze is, daar gaat de song over. En ook “La légende des colibris” krijgt een stevig applaus. Nadien krijgt ze song na song een luider en overtuigender applaus. En de klassiekers? Ook die waren present zoals Paris s‘ éveille en Champs Ellysées. Stevig meegezongen ook in Gent trouwens.

Resultaat: oorverdovend voetgestamp op het einde van het optreden in de tent. Wie het allemaal te commercieel, te gemakkelijk, te clichématig vond – uiteindelijk bulkte het optreden van de covers – was dan al lang weg ondanks de strakke spanningsboog van de set én de grote afwisseling in klankkleur met een stevige schetterende rol voor de koper- en houtblazers (sax, klarinet) of het tegenovergestelde ervan: een meerstemmig mannenkoortje inclusief beatbox tijdens onder andere “The last time I saw Paris”.

Zaz te nemen of te laten dus maar 15 juli was toch maar mooi Gent Zaz.

< Bert Hertogs >

De setlist:

1. Intro
2. Sous le ciel de Paris
3. La Parisienne
4. Paris sera toujours Paris
5. Paris canaille
6. Dans mon Paris
7. Paris s‘ éveille
8. Afternoon in Paris
9. La complainte de la butte
10. The last time I saw Paris
11. A Paris
12. La romance de Paris
13. Comme ci comme ça
14. La légende des colibris
15. Eblouie par la nuit
16. J’ai deux amours
17. Dans mon Paris (instrumentaal) met Ghent Youth Jazz Orchestra
18. J’aime Paris au mois de mai met Ghent Youth Jazz Orchestra
19. Les passants met Ghent Youth Jazz Orchestra
20. Oublies Loulou met Ghent Youth Jazz Orchestra
21. I love Paris met Ghent Youth Jazz Orchestra
22. Champs Elysées met Ghent Youth Jazz Orchestra

Bis:

1. Je veux met Ghent Youth Jazz Orchestra